Biyoloji Sözlüğü

Echinus-kirpi, denizkestanesi+Eski Yunanc Derisidiken liler filumu. Derisi dikenli deniz hayvanları deniz yıldızı, deniz kestanesi v.b.

Bir organizmanın uyarıya karşı reaksiyon gösteren vücut kısmı, örneğin kas.

Motor nöronların bağlı olduğu ve bir uyarı karşısında bir iş ya da madde oluşturan, merkezî sinir sisteminde oluşan impulslara verilen cevapları yerine getiren salgı bezi, kas gibi organ.

Sinir hücrelerinin bağlı olduğu ve sinirsel uyarılara karşı verilen cevabın yerine getirildiği organlar

Bir organizmanın faaliyette bulunduğu vücut yapısı, uyarıya karşı reaksiyon gösterme arası. Örneğin kas ve bez.

Ekdysis-çıkarma Artropodlarda deri değişimini sağlayan hormon.

Embriyo gelişimi sırasında meydana gelen dış tabaka.

Aequus-eşit+Libra-denge Birbirine denk karşıt kuvvetlerin durumu.

iskelet sistemini oluşturan, iki yada daha fazla kemiğin birbirine eklendiği kısım.

Sert bir kitinle örtülü vücutları iki yanlı bakışık, ayakları eklemli olup, böcekler, örümcekler, kabuklular ve çokayaklılar gibi önemli sınıfları içine alan omurgasız hayvanlar grubu.

Oikos-ev+Logos-söz, konuşma Organizmaların birbirleri, fiziksel ve biyotik çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. Canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı.

Bir organizmanın, bir kommünite ya da ekosistem içinde yapısal adaptasyonuna, fizyolojik tepkisine ve davranışına bağlı durumu. Komünitedeki bir türün kendi etkinlikleri ve ekosistemdeki diğer elemanlarla etkileşimde üslendiği rolü.

Canlı ve cansız kısımlar arasındaki madde alışverişinde bir devir izleyen ve kararlı bir sistem oluşturmada birbirini etkileyen canlı ve cansız kısımların doğal bir birimi. Bir çevredeki canlı ve cansızların tümü.

Ekosistemlerin insan toplumlarına fayda sağlayan kaynakların sürekliliğini sağlaması süreçleri.

Mevcut habitatları değiştiren ya da yeni habitatlar yaratan yapılar inşa eden bir organizma.

Komşu biomlar arasında oldukça geniş bir geçiş bölgesidir. Bu bölge kısıtlı ölçüde de olsa, ekoton için karakteristik olan bazı organizmalara ek olarak yakın olan her biomdan bir miktar organizma içerir.

Heterozigot fenotipin iki homozigot fenotip arasında bir ara değere sahip olması durumu.

İşlevsel erkek organı ya da işlevsel dişi organı olmayan çiçek.

Ex-dışarı+Cernere-ayırmak Boşaltım. Organizmadaki metabolik artıkların dışarı atılması.

Tek hücreli bir ökaryot canlının artık maddelerini boğum yaparak hücre dışarısına atma işlemi.

İfade Edilebilirlik Organizmadaki bir genin belirlediği kalıtlanabilen bir sıranın ortaya çıkış uzamasını sağlayan bir kas.

Aşırı, son derecede, uç noktada.

Ektos-dış+Derma-deri Gastrulanın iki germ tabakasından dışta olanı, deri ve sinir sistemini oluşturur. Embriyo gelişimi sırasında oluşan üç tabakadan en dışta olanı, dış deri.

Ex-dışarı+ Ergon-iş Dışarı enerji verilmesiyle karakterize edilen reaksiyon.

Kendiliğinden gerçekleşen ve gerçekleştiği sırada enerji açığa çıkan reaksiyon.

Ökaryotlarda, bir polipeptidin bir kısmını kodlayan bir DNA molekülü kısmı.

Hücre zarının iç tarafında oluşan bir çukurluk içine giren bir molekül veya taneciğin çevresindeki zar parçası tarafından tamamen sarılmasıyla oluşan yapının zardan koparak dışarı çıkması olayı. Ökaryotik hücrelerde kofulların hücre zarı ile kaynaşarak içerdikleri salgı, atık vb. maddeleri hücre dışına vermesi.

Exo-dış taraf+Toxicum-zehir Bakteri hücreleri tarafından dış ortama salınan çok kuvvetli bir zehir.

Moleküllerin, nişasta gibi jel yapılı maddeler bulunan ortamda elektriksel alanın etkisiyle göç hızlarının farklılığından yararlanılarak ayrılmaları. Moleküllerinin, yüklerinin büyüklüklerine oranı temelinde ayrıştırılması.

Elektron-amper+Lytos-çözülebilir Çözeltide yüklü partiküllere yani iyonlara ayrılan ve çözeltiden elektrik akımının geçmesini sağlayan madde.

Gama ışınlarından radyo dalgalarına kadar ışığın dalga boylarına göre sıralanması ile oluşan dizilim.

Atomun yapısında bulunan negatif yüklü parçacık.""

Besin moleküllerinden oksijene, elektron mitokondride bulunan enzim sistemi. Solunum ve fotosentezde elektronların bir molekülden başka bir moleküle aktarılmasını sağlayan sistem.

Hücre membranlarını geçici küçük por oluşumuna neden olan ön bir yüksek voltaja maruz bırakarak protoplastların DNA alımını artıran bir yöntem.

Yörüngelerde seyreden eşit sayıda elektronlara ve atom çekirdeğinde eşit sayıda protona sahip olan atomlardan oluşmuş doğal ya da yapay, kadar madde tipi.

Bir tür tatlı su bitkisi.

Embolos-tıkaç Kanla taşınıp damarı tıkayan pıhtı ya da herhangi bir parçacık.""

En-içinde+Bryein-şişmek Bir organizmanın gelişmesinin ilk evresi, döllenmiş olan bir yumurtanın gelişim ürünüdür. Yumurtanın döllenmesinden sonra, oluşan canlı taslağı. Çok hücreli canlılarda gelişim basamaklarından biri, Tohum, yumurta ya da rahim gibi koruyucu bir yapı içerisinde yer alan, genç bir hayvan ya da bitki sporofiti.

Blastosistdeki çok potansiyelli bir hücre. Embriyodan elde edilen, farklılaşabilme yeteneği yüksek olan hücre.

Su ve karayosunları ile bazı bitkilerin kökü andıran tutunma organı.

Sindirilmiş besinlerin ince bağırsaktan dolaşım sistemine geçmesi. endergonik tepkime

Osmotik basınç ve turgor basıncı arasındaki farktan dolayı oluşan kuvvet.

Besinlere katılan ve onların kararlı emülsiyon haline gelmesini sağlayan katkı maddesi.

Emulsum-sağmak Başka bir sıvı fazda dağılan bir sıvı faz içindeki kolloid. Biri öbürünün içinde mikroskobik damlacık halinde dağılmış iki veya daha fazla sıvı karışımı.

Belirli bir bölgeye özgün olan ve böylece çoğunlukla görece sınırlı bir yayılışa sahip olan.

Dünyanın yalnızca belirli bir bölgesinde bulunan bir bölgeye özgü olan canlı türü.

Endom-içinde+Ergon-iş Enerji absorpsiyonu ile karakterize edilen bir reaksiyon dur. Meydana gelmesi için enerji gereklidir.

Endom-iç+Derma-deri Archenteronu çevreleyen gastrulanın en iç tabakası olup, sindirim sistemini ve bu sisteme ait organları oluşturur.

Hücre ya da sistem içinde gerçekleşen, dokulardaki yapım ve yıkım olayları.

Kalbin içini örten bir sıra yassı epitel dokudan oluşan zar.

Endom-içinde+Krinein-ayırmak İç salgı. Başka bir organ ya da kısım üzerinde özel bir etkiye sahip olan bir maddeyi kan ya da lenf içine salgılama işlevini yürüten organlara ait.

iç salgı hormon bezi. Ürettiği salgıyı özel bir salgıya değil de kana veren bezlerden herhangi biri. İç salgı bezi. Endolenf

Rahmin epitel astarı.

Bir nükleik asit molekülünün iç kısmında bulunan fosfodiester bağlarını kıran bir enzim.

Tek hücreli bir ökaryotun besin maddelerini boğum yaparak hücre içerisine alma işlemi. Hücre zarının dış tarafında oluşan bir çukurluk içine giren bir molekül veya taneciğin çevresindeki zar parçası tarafından tamamen sarılmasıyla oluşan yapının zardan ayrılarak sitoplazma içine alınması olayı.

Endom-iç+ Skeleton-kuru vücut Vücudun içinde destek vazifesi gören kemikli ve kıkırdaklı destek yapı.

Endom-içerdeki+Sperma-tohum Tohumlu bitkilerde gelişen embriyoyu besleyen ve saran dişi gametofitin besi dokusu. Gymnospermlerde haploid, Angiospermlerde triploittir. 3n kromozomlu besi doku.

Ana bitki üzerinde spor keselerinin iç kısmında meydana gelen sporlar, Bakterilerin olumsuz çevre koşullarında dönüştükleri yapı."

Kan damarlarının içini döşeyen tek katlı yassı epitel.

Endüstriyel ürünlerin üretimi amacıyla gerçekleştirilen geniş ölçekli mikrobiyal fermantasyon işlemi.

İş yapabilme ya da bir değişikliğe neden olma yeteneği." "

Enerjinin bir formdan başka bir forma çevrilmesi." "

Enerjinin farklı şekilleri." "

Bir temel fizik yasasıdır. Verilen herhangi bir sistemdeki enerji miktarı sabittir. Enerji ne vardan yok edilebilir

Bakteri, virüs, mantar yada protozoonların organizmaya girmesi durumu. Hastalık etkeni mikroorganizmanın vücuda girmesi ve yayılması ile neden olduğu bulaşıcı veya bulaşıcı olmayan hastalık.

En-iç+Grama-işaret Öğretmenin bir sonucu olarak beyinde meydana geldiği farz edilen değişikliğe ait bir terimdir.

Bütünleşme, birleşme.

Mideyi uyararak mide özsuyu salgılamasını engelleyen hormon.

Tripsinojeni aktifleştirerek tripsine dönüştüren enzim." "

İş yapmaya uygun olmayan dağınık enerji durumudur.""

En-içinde+Zyme-maya Canlı bir organizma içinde özel kimyasal reaksiyonları hızlandıran bir protein katalizördür. Hücre içinde üretilen ve bütün hayat olaylarını başlatan, hızlandıran, protein yapısındaki katalizörler.

Bir enzime ait veya enzimle alakalı olan.

Enzimlerin etkisiyle gerçekleşen tepkimeler.

Doku kesitlerinin boyanmasında kullanılan kırmızı-kahverengi

Epibole-örtü Bir gastrulasyon tipidir. Embriyonun animal kutbundaki küçük blastomerler gelişir ve vegetal hemisferin hücrelerini örter.

Epidermisten köken alan, epidermis yapısından olan.

Epi-üzerinde+Derma-deri Bir organizmadaki en dıştaki hücre tabakasıdır. 1. Bitkilerde kök, gövde ve yaprakların dış epitel örtüsü. 2. Hayvanların vücudunu kaplayan derinin üst tabakası, üst deri.

Epi-üst+Didymos-testis Testise yakın, spermlerin toplandığı karmaşık şekilde kıvrılmış tüptür. Erkek üreme sisteminde, testislerin üzerinde bulunan spermlerin olgunlaştığı ve kısa bir süre depolandığı yer.

Epi-üzerinde+Phyton-bitki Yalnız konum ve destek sağlamak için başka bitki üzerinde gelişen bitki. Orkide gibi.

Omurgalılarda beyinde bulunan ve melatonin hormonu salgılayan iç salgı bezi.

Epi-üzerinde+Genesis-doğurulmak Döllenmiş ve farklılaşmış bir yumurtadan başlayarak yeni yapıların ardışık olumunu ifade eden teoridir.

Epi-üzerinde+Glottis-dil Larinks girişi, glottisi örten kapağa benzer yapı. Yutkunma sırasında soluk borusunun girişini kapatan gırtlak kapağı.

Bitki embriyosu ya da fidede kotiledonların bağlanma yerinin üstünde kalan eksen kısmı.

Vücut dış yüzeyini, organların iç yüzeyini örten hayvansal doku.

Hayvanlarda organizmanın vücut dışını, iç organların içini ve vücut boşluklarını astarlayan doku.

Epi-üzerinde+Thele-meme başı Damarları ve bazı küçük boşlukları kaplayan vücudun dış ve iç yüzeyini örten doku tabakasıdır. Az miktarda çimento maddesiyle birleştirilmiş hücreleri içerir.

Proteinlere etki eden ince bağırsak özsularında bulunan enzim.

Çavdarmahmuzu özütü. İlaç yapımında kullanılır.

Oksijen eksikliğinde böbrek ve karaciğerden salgılanmasıyla alyuvar yapımını hızlandıran hormon.

Yapısında oksijen bağlama yeteneği olan hemoglobini bulunduran kan hücresi alyuvar.""

Ekolojik faktörler nedeniyle toprağın verimli tabakasının bulunduğu yerden, su, rüzgar, dalga ve buz gibi etkenlerle taşınması.

. Canlı dokuda çinko

Cinsiyet.

Üremeden sorumlu hücre, gamet.

Farklı iki eşey hücresinin birleşmesiyle bir canlı oluşması. Erkek ve dişi üreme hücrelerinin birleşerek zigotu meydana getirmesiyle gerçekleşen üreme şekli.

Bir canlının özelleşmiş üreme hücrelerini meydana getirmeden tıpatıp atasına benzer canlıların oluşmasını sağlayan üreme şeklidir. Tomurcuklanma, bir hücrenin bölünmesi veya yenilenme gibi yollarla gerçekleşen, genetik olarak birbirinin aynı olan yavruların meydana geldiği, sadece tek bir ebeveynin yer aldığı üreme şekli.

Bir uyartının, duyum meydana getiren ya da algılanabilen alt sınır değeri.

Uyartı oluşturabilen en düşük uyarı şiddeti.

Bir sinir hücresinde uyarının zarda değişiklik yapması için gereken minimum potansiyel farkı.""

Aika-yara+Sporas-tohum İlk baharda berberis kadın tuzluğu üzerinde gelişen buğday pasının ince duvarlı çift çekirdekli sporu.

Organik asitler ile bazlar arasında kurulan kimyasal bağ. Yağ asitleri ile gliserol arasındaki kimyasal bağ.

İkincil eşey karakterlerinin gelişimini sağlayan ovaryum folikülleri tarafından üretilen dişi eşey hormonu.

Şiddetli arzu Memelilerin dişilerinde şiddetli seksüel dürtüyle ortaya çıkan sınırlı seksüel periyodun tekrarlanması.

Hayvansal organizmalarla beslenen, et yiyen, etle beslenen.

Ethos-gelenek+Logos-çalışma Doğal koşullarda hayvan davranışını tüm ayrıntılarıyla inceleyen bilim dalıdır. Canlıların davranışlarını inceleyen bilim dalı.

Ahlaki, ahlakla ilgili.

Glikozdan oksijensiz ortamda son ürün olarak etil alkolün oluştuğu ve ATP’nin sentezlendiği, bazı anaerob organizmalar tarafından kullanılan bir metabolik yol.

Aitio-neden Karanlıkta yetiştirilen bir bitkide klorofil eksikliği nedeniyle sararma, bu durumda bitkiler küçük yapraklara ve uzun, zayıf yapraklara sahiptir.

Eu-iyi+Therion-hayvan, canavar Yavrularını oldukça ilerlemiş bir gelişim evresinde doğuran ve çok iyi gelişmiş bir plasentası bulunan plasentalı memelilerdir. Monotremata ve Marsupialia hariç bütün canlı memelileri içerir.